2022 Bytom - Park kieszonkowy "Zielona strefa ul. Katowickiej"

Inwestor: Zarząd Dróg i Mostów w Bytomiu
PROJEKT BUDOWLANO-WYKONAWCZY
przy współpracy z Anna Becker SIGNA PROJEKT: PROJEKTZIELENI
Autorzy: Anna Becker, Marlena Pilch, Magdalena Wnęk
Rok powstania projektu: 2020
Rok realizacji: 2021-2022
Powierzchnia: 707m2

Bytom, miasto w Polsce o średniowiecznych korzeniach, niegdyś kwitło jako ośrodek górniczy, pozostawiając trwały ślad w swojej architekturze i charakterze. Jednak dziś zmaga się ze skutkami źle zarządzanego górnictwa, widocznymi w rozpadających się budynkach, zapadaniu terenu oraz szybko malejącej populacji.
„Zielona Strefa przy ulicy Katowickiej” to park kieszonkowy utworzony w miejscu wyburzonej kamienicy, na terenie gęstej zabudowy miejskiej. Działka ta, według Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, miała być zabudowana w ramach uzupełnienia kwartału miejskiego, przeznaczonego na cele mieszkalne i komercyjne.
Park kieszonkowy powstał przede wszystkim dzięki wspólnej inicjatywie lokalnych mieszkańców, których postulaty odegrały kluczową rolę w procesie jego tworzenia. To ich zbiorowe działania i determinacja doprowadziły do pomysłu założenia parku w tym nietypowym miejscu. Podczas procesu projektowania mieszkańcy aktywnie uczestniczyli, przeprowadzono konsultacje, które nakreśliły dość kompleksowy program funkcjonalny parku. Na powierzchni siedmiuset metrów kwadratowych powstała wstępna koncepcja, zakładająca stworzenie przestrzeni uniwersalnej, łączącej plac zabaw dla dzieci, strefy relaksu dla mieszkańców oraz prosty ciąg komunikacyjny dla osób zmierzających w kierunku centrum miasta.
Projekt uznawany jest za rodzaj miejskiego salonu dostępnego dla wszystkich. Pojawił się pomysł stworzenia bramy wejściowej w formie napisu „BYTOM”, która spełnia wymagania konserwatorskie dotyczące dostosowania do linii zabudowy, a jednocześnie stanowi jedynie symboliczną barierę. Brama wyznacza wyraźną granicę między parkiem a ulicą, a jednocześnie zachęca przechodniów do wejścia i korzystania z tej przestrzeni. Projekt uwzględnia również dostępność przestrzeni dla pieszych o ograniczonej mobilności. Od strony południowej strefa placu zabaw i strefa relaksu są wolne od barier architektonicznych.
W tej niewielkiej przestrzeni każda dostępna luka została wypełniona roślinami. Pomimo ograniczonej powierzchni posadzono wiele drzew, a krzewy i trawy otaczają całą przestrzeń. Dodatkowo wprowadzono rośliny pnące, które stopniowo pokrywają ściany, tworząc wrażenie przebywania w gęstej zieleni, mimo że znajduje się ona w sercu zabudowy miejskiej. Celem było stworzenie eleganckiego ogrodu – tak jak eleganckie jest samo miasto.
Detale z cegły, które spotykamy obecnie wkomponowane w strukturę parku, pochodzą z materiału znalezionego w ziemi, pozostałego po wyburzeniu wcześniej stojącej kamienicy.
Chcielibyśmy podkreślić, że park kieszonkowy jest swego rodzaju mikrokosmosem dla lokalnej społeczności. To nie tylko zielona przestrzeń, ale przede wszystkim miejsce, gdzie splatają się losy rżnych ludzi. To właśnie ta różnorodność użytkowników nadaje parkowi jego charakter i sprawia, że jest to miejsce tętniące życiem.
Pragniemy, aby to miejsce stało się źródłem integracji dla lokalnej społeczności. Wierzymy, że takie małe przestrzenie mają niesamowity potencjał przyciągania ludzi oraz nowych inicjatyw i pomysłów. Miasta takie jak Bytom, które zmagają się ze skutkami złych decyzji z przeszłości, potrzebują idei i realnych działań opartych na oddolnym podejściu.

Nagrody i wyróżnienia:

2022 - Laureat nagrody architektonicznej Polityki i jednocześnie zdobywca nagrody internautów.
2022 - Wyróżnienie indywidualne w drugiej edycji konkursu "Zaprojektowane po Ludzku".
2023 - wyróżnienie w konkursie na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Polsce w kategorii nowo wykreowanej przestrzeni publicznej w zieleni przyznane przez Towarzystwo Urbanistów Polskich
2023 - II miejsce w kategorii Architektura krajobrazu i planowanie w konkursie Poland Urban Awards and Interior of the Year 2023.